İngiltere, Portekiz, İspanya, Kanada, İsveç ve ABD’de 32’si kesinleşmiş, 61’i şüpheli ‘monkeypox’ vakası tespit edildi. Virüsün kısa zamanda 3 kıta gezmesi, aşıydı, maskeydi, mesafeydi derken 2 yıllık pandemiden yenice çıkabilen bizleri haliyle ürkütüyor. ABD Jackson Laboratuvarı Baş Araştırmacısı, İmmünoloji Uzmanı Prof. Derya Unutmaz, deride döküntülere neden olan virüsün 1958 yılında, laboratuvar ortamındaki maymunlarda keşfedildiği ve o nedenle de maymun çiçeği virüsü denildiğini belirterek, “Aslında isminden sanıldığı gibi maymunlardan değil sıçanlar, fareler, sincaplar gibi kemirgenlerden insanlara geçiyor. İnsandan insana geçişi ise nadir. Orta-Batı Afrika’da daha yaygın. İlk insan vakası 1970’lerde görüldü. COVID-19’dan ise tamamen farklı. Korona RNA, bu ise DNA virüsü. 2003 yılında ABD’de lokal bir salgın olmuş, o zaman da 40 kişi etkilenmişti” diyor

MAYMUNDAN DEĞİL SIÇANDAN
Prof. Dr. Unutmaz, şu an tespit edilen vakaların hayvandan insana değil insandan insana bulaştığına vurgu yaparak, şöyle devam ediyor: “İşte bu durum, panik yaratmak yersiz ancak temkinli olmamız gerektiğini söylüyor bize. Virüs sıkı takip edilmeli. Zincirleme bulaş mı var? Mutasyona mı uğradı? Bu soruların cevaplarını henüz bilmiyoruz. Vakaların birbiri ile tam ilişkisi de henüz belli değil ama İngiltere’deki araştırmalar vakaların eşcinsel ilişkide görüldüğünü belirledi. Dolayısıyla enfeksiyonun seks sırasında yayılma olasılığı da araştırılıyor” bilgisini veriyor.

Aklımdaki bir soru da şu: COVID-19’da olduğu gibi havadan, damlacık yolu ile bulaşması mümkün mü? Prof. Dr. Unutmaz diyor ki: “Korona gibi havadan kolaylıkla geçebilen bir virüs değil. Yakın temas şart! Cinsel ilişki ile, vücut sıvılarından ya da vücuttaki lezyon (kabarcık, yara) akıntısından veyahut fare, sıçan, sincap gibi kemirgen hayvanlar sizi ısırırsa geçebilir ki Afrika’da bu yolla yayıldı. İklim değişikliği, ormanların yok edilmesi ile hayvanların bizlerle daha yakın temasa geçmesi, nüfusun hızla artması, seyahatin yaygınlaşması gibi sebeplerle virüslerin yayılması da artık daha kolay hale geldi.”

Yayılması durumunda kullanılmak üzere bu virüsünün bir tedavisi ya da aşısı var mı? Cevap: Maymun Çiçeği Virüsü çiçek hastalığına çok benziyor. Biliyorsun ki çiçek virüsü dünyadan aşı ile yok edilen ilk virüs. 1980’de DSÖ’nün çiçek hastalığının ortadan tamamen kalktığını duyurması ile artık aşısı yapılmıyor. (Son olarak 1990 yılında Körfez Savaşı’na katılan ABD askerlerine yapıldı.) Ancak bildiğimiz kadarı ile çiçek aşısı (yüzde 85 oranda) bu virüse de etkili. Ayrıca 2019 da bu virüse özel bir aşı üretildi. Yani çok uzak ihtimal ama virüs tahminden daha bulaşıcı hale gelse bile aşıları var.